Paket Tur Sözleşmelerinin Koronavirüs Salgını Nedeni İle Feshi Veya Paket Turun İptali Halinde Katılımcıların Hakları

Tüm dünyayı etkisi altına alan ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak ilan edilen yeni koronavirüs (COVID 19), ülkemizde de hayatı durma noktasına getirmiştir. Öyle ki, salgının yayılmasını engellemek amacı ile  gece kulüpleri, bar, tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu, kafe, kır bahçesi, nargile salonu, nargile kafe, internet kafe, her türlü oyun salonları gibi insanların daha yakın temas edebilecekleri işletmelerin faaliyetleri geçici süre ile durdurulmuş, şehirlerarası seyahatler valilik iznine bağlanmış, yurtiçi ve yurtdışı uçuşlar durdurulmuş, belirli istisnalar dışında 01.01.2000 sonrasında doğanlar ile 65 yaş ve üzeri vatandaşlar için sokağa çıkma yasağı getirilmiştir.

Alınan önlemler ile sosyal izolasyonun sağlanması, salgından korunmak için zorunlu hale gelmiş iken, bu öngörülemez salgından önce yapılmış bazı sözleşmelerin akıbetinin ne olacağı hukuki izaha ihtiyaç duymaktadır. Bu kapsamda özellikle bahar ve yaz ayları için yapılan tatil planlarının, paket tur sözleşmelerinin değerlendirilmesinde tarafımca fayda görülmüştür.

Paket tur sözleşmesi nedir?

Paket tur sözleşmesi, paket tur düzenleyicileri veya aracıları tarafından, ulaştırma, konaklama ya da ulaştırma ve konaklama hizmetlerine bağlı olmayan başka turizm hizmetlerinden (örneğin rehberlik, gezi ve ören yeri ziyareti) en az ikisinin birlikte, her şeyin dahil olduğu fiyatla satıldığı veya satımının vaat edildiği ve hizmetin yirmi dört saatten uzun bir süreyi kapsadığı veya gecelik konaklamayı içerdiği sözleşmelerdir.

Paket tur düzenleyicisi veya aracısı, katılımcılarla paket tur sözleşmesi düzenlemek zorundadır. İşbu sözleşme yazılı ya da mesafeli olarak kurulabilir. Sözleşmede bazı hususların bulunması Paket Tur Sözleşmeleri Yönetmeliği ile zorunlu kılınmıştır. Bunlar arasında mücbir sebep halleri ve bu hallerde tarafların hak ve yükümlülükleri ile sözleşmeden dönme ve fesih şartları da bulunmaktadır.

Paket tur sözleşmelerinde katılımcıların tek taraflı fesih hakları bulunmaktadır.

Sosyal izolasyona yönelik tedbirler, belirli yaş grupları açısından getirilen sokağa çıkma yasağı ve özellikle yurt içi ve yurt dışı seyahatlerinin kısıtlanması ile birçok kişi tatil planlarını ertelemek ya da iptal etmek durumunda kalmıştır.

Belirtmek gerekir ki, paket tur katılımcılarının fesih talebini paket tur düzenleyicisi veya aracısına yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı (kısa mesaj, elektronik posta, internet, disk, CD, DVD, hafıza kartı vb.) ile bildirmek kaydıyla sözleşmeyi tek taraflı olarak feshetme hakları bulunmaktadır. Fakat katılımcının bu hakkını kullanmasının, paket turun başlama zamanına göre farklı sonuçları doğabilir.

Paket turun başlamasından en az otuz gün önce yapılan fesih bildirimlerinde, ödenmesi zorunlu vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar hariç olmak üzere, herhangi bir kesinti yapılmaksızın katılımcının ödemiş olduğu bedel kendisine aynen iade edilecekken; paket turun başlamasına otuz günden daha az bir süre kala yapılan fesih bildirimlerinde, paket tur sözleşmesinde belirtilmek şartıyla belirli bir tutar veya oranda kesinti yapılabilecektir.

Katılımcının gerekli tüm özeni göstermesine rağmen öngöremediği ve engelleyemediği bir durum veya mücbir sebep nedeniyle paket turun başlamasına otuz günden daha az bir süre kala fesih bildiriminde bulunması halinde, ödenmesi zorunlu vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar ile üçüncü kişilere ödenip belgelendirilebilen ve iadesi mümkün olmayan bedeller hariç olmak üzere, herhangi bir kesinti yapılmaksızın katılımcının ödemiş olduğu bedel kendisine iade edilecektir.

Koronavirüs salgınının, öngörülemeyen ve engellenemeyen bir durum olduğu ve hatta mücbir sebep teşkil ettiği kuşkusuzdur. Dolayısıyla koronavirüs salgını nedeni ile paket tur katılımcılarının tek taraflı fesih haklarını, paket turun başlamasından otuz günden daha az bir süre kala kullanmaları halinde de, (ödenmesi zorunlu vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar ile üçüncü kişilere ödenip belgelendirilebilen ve iadesi mümkün olmayan bedeller hariç olmak üzere) ödedikleri bedelin kesinti yapılmaksızın kendilerine iade edilmesi gerekmektedir.

Bedel iadelerinin, fesih bildiriminin paket tur düzenleyicisi veya aracısına ulaşmasından itibaren on dört gün içerisinde katılımcıya yapılması zorunludur.

Paket turun düzenleyivi veya aracı tarafından iptali halinde katılımcıların seçimlik hakları bulunmaktadır.

Paket tur düzenleyicisi veya aracısının, katılımcıdan kaynaklanmayan bir sebepten dolayı paket turun başlamasından önce turu iptal etmesi halinde katılımcı;

-          Paket tur düzenleyicisi veya aracısı tarafından sunulan, eşit veya daha yüksek değerde başka bir paket tura ek bir bedel ödemeksizin katılma

-           Fiyat farkının kendisine iade edilmesi şartıyla daha düşük değerde bir paket tura katılma

-          Herhangi bir tazminat ödemeksizin sözleşmeden dönme

haklarından birini kullanabilir. Sözleşmeden dönülmesi halinde paket tur düzenleyicisi veya aracısı, sözleşmeden dönme bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren katılımcının ödemiş olduğu tüm bedeli herhangi bir kesinti yapmaksızın en geç on dört gün içerisinde iade etmek zorundadır.

Ancak belirtmek gerekir ki, paket tur düzenleyicisi veya aracısı, mücbir sebebin bulunması halinde sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesinden doğan zararlardan sorumlu tutulamayacaktır. Bu nedenle, kanaatimce, paket turun koronavirüs salgını nedeni ile iptal edilmesi halinde, herhangi bir tazminat ödenmeksizin sözleşmeden dönme kurumu işletilecek ve katılımcıya ödediği bedel iade edilecektir.

Paket tur sözleşmesinde katılımcıların belirtilen haklarını sınırlandıran ya da ortadan kaldıran her kaydın geçersiz olacağının da altını çizmek gerekir.

Sonuç olarak, koronavirüs salgını nedeni ile paket tur sözleşmelerinin katılımcılar tarafından feshi yahut düzenleyici ya da aracı tarafından iptali halinde, katılımcının ödediği bedelin iadesi gerekecektir. Bu hususa ilişkin bildirimlerin yazılı ya da kalıcı veri sağlayıcısı ile yapılması yerinde olacaktır.

Av. Ceren TÜRER UYKAL

07.04.2020